top of page
  • Kasım ŞEN

İLERİ TEKNOLOJİ JİKLET SANAYİİ

Başrolünde Kemal Sunal’ın oynadığı “Köşeyi Dönen Adam”, Atıf Yılmaz'ın yönettiği 1978 yapımı siyasi içerikli komedi filmidir. Senaryosu Müjdat Gezen‘in 1974 yılında yazdığı Eşeğin Karnındaki Elmas isimli romanından uyarlanmıştır. Filmde Kemal Sunal’ın canlandırdığı Adem karakteri bir jiklet (sakız) firmasında çalışır. Sanırım o yıllarda henüz sakız kelimesi yaygın olarak kullanılmıyordu. Jiklet, ciklet, çiklet gibi kullanımları vardı. Jiklet kelimesinin, ABD’li “Chiclets” isimli firmanın ürünlerinden dilimize geçmiş olması mümkündür.


Filmde “İleri Teknoloji Jiklet ve Şekerleme Sanayii A.Ş” firmasının müdürü, yönetim kurulunun bazı zafiyetlerinden yararlanarak gerçekleri saklamaya çalışır. Ancak Adem her şeyi karıştırır, olanlar olur. “Mister Dörtnal” denilen eşek gelince ise herkesin gerçek yüzü ortaya çıkar. Eşeği, yönetim kurulu başkanı bile yapmaya kalkarlar.


“Fukara sümüğü gibi dilimize yapıştı!”


Film birçok konuya eleştirel açıdan yaklaşır. Bence, iş dünyası açısından değerlendirilmesi gereken yönlerden birisi Adem’in çalıştığı firmanın ismidir. Yabancı kökenli bazı kelimeler dilimize öyle yapışıyor ki zaman içinde söküp atmak mümkün olmuyor. İyi ki Aydın Köksal hocamız gibi dilimize sahip çıkanlar varmış da en azından “bilgisayar, iletişim, bilişim, donanım, yazılım, veritabanı” gibi birçok Türkçe kelimeyi dilimize kazandırmışlar. Ne yazık ki günümüzde dil konularda hassasiyeti olan hocalarımız eskisi kadar kalmadı.


“Plaza Sakızımız: İleri Teknoloji!..”


Dilimize pelesenk olmuş yeni nesil kavramların birçoğunu yerli yersiz kullanmaya çok yatkınız. Bu arada pelesenk de bir tür yapışkan reçine demekmiş. Onu da sakız gibi ağzımızda geveleyip duruyoruz. Bu pelesenk kelimelerden birisi de “İleri Teknoloji” ifadesidir. Kime sorarsanız sorun; herkes ileri teknolojik çalışmalar yapıyor. O kadar çok ileri teknoloji yapıyoruz ki herkes arkamızdan bizi yakalamaya çalışıyor. Bir şeyler konuşurken “inovasyon”, “siber teknoloji”, “iş modeli”, “süreç”, “ekosistem” vb. kelimeleri bir buket yapıp kullandığınızda muhataplarınız sizin önemli konulara değindiğinizi düşünür. Çünkü bu kelimeler yeni sakızlarımızı oluşturuyor. İş dünyasının diline yapışmış bu sakızları plaza dilinde de çokça duyarsınız.


“Dilimizde tüy bitti, İleri Teknoloji bitmedi!..”


Bize ileri teknoloji diye pazarlanmaya çalışılan bu sakızların birçoğunu bundan 30-40 yıl önce Avrupa ve ABD ortaya koymuştu, kullanmaktaydı. AR-GE faaliyeti adı altında birçok teşvik primi projesinin temelinde “İleri Teknoloji” ifadesi geçiyor. Ne yazık ki, ülkemizde birçok AR-GE faaliyeti “ARakla-GEtir” şeklinde karşımıza çıkıyor. Pek azı yenilikçi yöntemler içeriyor. Sektör profesyonelleri olarak dilimizde tüy bitti ama şirketlerin ileri teknoloji projeleri bitmedi.


Bizim de bu tarakta bezimiz olsun en azından. Biz de yeni bir firma ismi bulalım: “Kel Başa, İleri Teknoloji Tarak!..”


Konu ile ilgili fikirlerinizi, yorum ve geri bildirimlerinizi bekliyoruz….




bottom of page